Đền mẫu tây thiên

Tây Thiên một điểm du lịch tâm linh và linh thiêng đối với nhiều du khách tại miền bắc.

Và hiện nay, tại Tây Thiên nhiều điểm du lịch tâm linh đã được đầu tư, tôn tạo, xây mới nhiều hạng mục nhằm đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng tâm linh của du khách thập phương như Quần thể du lịch Tây Thiên, thiền viện trúc lâm,… Một địa điểm tâm linh không thể bỏ lỡ khi đến Tây Thiên đó là đền thờ mẫu tây thiên.

Giới Thiệu Về Đền Thờ Quốc Mẫu Tây Thiên

Đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên hay còn gọi là đền Thượng. Đây là nơi thờ Quốc Mẫu Tây Thiên, một trong hai vị Quốc Mẫu của Việt Nam là vương phi được sắc phong vào đời vua Hùng Vương thứ 7 và là  một vị thần chủ của Tây Thiên, nữ chúa vùng đất Tam Đảo. 

Theo truyền thuyết Tương truyền rằng bà có tên thật là Lăng Thị Tiêu được sinh ra từ khí thiêng của ngọn Tam Đảo thôn Đông Lộ, xã Đại Đình, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phúc và kết duyên cùng với Hùng Chiêu Vương thứ 7 và đã có công giúp vua dẹp giặc, mở mang bờ cõi, dạy dân trồng lúa. Sau đó bà được phong là “Tam Đảo Sơn Trụ Đại Vương Thượng Đẳng Phúc Thần” và danh vị Quốc Mẫu Tây Thiên. 

Từ một sự tích, đến nay đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên đã trở nên nổi tiếng hơn bao giờ hết. Đó là sự tích hợp của tín ngưỡng dân gian bản địa như tục thờ thần cây, thần đá,  sau chuyển thành tục thờ thần núi (sơn thần) cùng các yếu tố du nhập như Phật, Nho, Đạo giáo dân gian và gần đây là đạo Tam phủ, Tứ phủ, biểu hiện rõ nét qua tục thờ Quốc mẫu Tây Thiên…  

Địa chỉ đền mẫu tây thiên

Đền thờ Quốc Mẫu Tây Thiên nằm ở thôn Sơn Đình, xã Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc. Đến chân khu du lịch Tây Thiên, trên đường vào, bạn sẽ phải lội qua 9 con suối nhỏ và 10 con dốc nhưng hãy yên tâm vì đường rất dễ đi. Và còn một cách đi nữa là từ khu vực Đền Thỏng, các bạn có thể đi bộ hoặc thuê xe điện để lên tới ga cáp treo. 

Đến cáp treo để lên đến đền, các bạn đi bộ lên đến sân ga rồi mua vé tại đây sau đó di chuyển lên tầng 2 để vào cabin. Cabin được thiết kế tự động với sức chứa 6 người trong 1 khoang và chỗ ngồi thoải mái. Từ trên cáp treo các bạn có thể tận hưởng hết cảnh quan rất đẹp Tây Thiên.

Sự tích Chúa Đệ Nhất Tây Thiên

Trong nhân gian di truyền rất nhiều dị bản về sự tích của quốc mẫu Tây Thiên, trong đó có hai bản ghi chép tương đối chính xác về chúa. Một bản được ghi trong bản ngọc phả đền Tây Thiên, được ghi chép bằng chữ hán năm Khải Định thứ 2 (1917) và một truyền thuyết lưu truyền ở xã Đại Đình, nơi có đền thờ Mẫu sinh và Mẫu hóa. Bản ghi chép trong đền Tây Thiên viết rằng: Thời Vua Hùng trị vì quốc gia, tại Đông Lộ Có một trưởng ông họ Lăng tuổi gần 40 và trưởng bà họ Đào tuổi hơn 40 mà không có con.

Trong một ngày ông bà nằm mộng được đi du ngoạn Tam Đảo, đến chùa Tây Thiên hành hương cầu con. Đến khoảng ngoài canh ba, bà Đào chợt thấy có mây ngũ sắc trong trong chùa hiện lên rồi thấy 7, 8 người đều mặc mũ áo đẹp đẽ.

Người thì ca hát, người thì nhảy múa, người thì gảy đàn, ngâm thơ. Bà tỉnh lại thì biết đây là mộng lành. Y như rằng bà có thai nhưng phải tới 14 tháng sau bà mới hạ sinh. Một bé gái đã ra đời vào ngày mùng 10 tháng 5, năm Giáp Thân và đặt tên là Tiêu. Cô bé lớn lên xinh đẹp, mặt mày sáng sủa, tính lại nết na, thùy mị. Tuổi 5, 6 mà đã hiểu âm, biết luật. Năm 11 – 12 tuổi đã biết võ nghệ, binh thư.

Đến 20 tuổi đã là một nữ anh hùng, hào kiệt. Thực là bậc quần thao hào kiệt bậc nhất. Thời bấy giờ, giặc phương Bắc xâm lăng. Dân tình hoang mang, hoảng sợ. Vua Hùng ngay lập tức sai người đi loan báo khắp nơi nhằm tìm người tài giúp vua đánh giặc.

Khi nghe thấy tin cầu, nàng đã đứng ra phân bổ, kêu gọi các tràng trai khỏe mạnh, đủ sức đánh giặc trong vùng. Tất cả được 3000 người tướng sỹ về tại Phong Châu, Việt Trì yết kiến Hùng Vương. Hùng Vương thấy nàng là một vị anh hùng hào kiệt tài năng liền giao cho chỉ huy 10 vạn tinh binh và 3000 kỵ binh đi đánh giặc. Quân giặc đại bại, nàng cùng các binh sĩ khải hoàn về kinh.

Nhà vua vô cùng vui mừng liền phong thưởng nàng là “Tam Đảo Sơn Trụ Quốc Mẫu Đại Vương”. Một ngày đẹp trời, bỗng có đám mây ngũ sắc hạ xuống đền Tây Thiên, sứ giả xuất hiện và rước nàng về trời. Ngày đó đúng vào ngày 15/2.

Người dân thấy sự việc này bèn tâu vua, Vua Hùng Vương liền truyền lệnh phong nàng là “Tam Đảo sơn trụ Quốc Mẫu Đại vương đệ nhất thượng đẳng thần”. Dị bản truyền thuyết được ghi lại tại xã Đại Đình cũng gần giống bản ngọc phả tại đền Tây Thiên.

Trong đó, dị bản ghi rằng: Bà là một người con gái tên Lăng Thị Tiêu sinh ra trong gia đình hiếm con. Từ nhỏ bà đã bộc lộ được nét xinh đẹp, nết na, tài giỏi thông minh của mình. Đời Hùng Vương thứ 7, hoàng tử Lang Liêu nối ngôi cha hiệu Hùng Chiêu Vương. Ông thường hay đi cầu Tiên, Phật ở Tam Đảo. Tại đây, vua đã gặp và đem lòng yêu người con gái xinh đẹp, nết na ấy.

Vua đưa bà về Phong Châu và lập làm Chính Phi. Trong thời gian này, bà cũng ra sức giúp chồng trị quốc, ứng xử chu toàn với các Lạc hầu, Lạc tướng khiến quốc gia Văn Lang trở nên thịnh trị suốt hơn 200 năm. Một lần, nhà Thục âm mưu xâm chiếm. Nguyên phi Lăng Thị Tiêu đã chiêu mộ binh sĩ kéo về Phong Châu đánh tan quân Thục, giải nguy quốc gia. Khi bà hóa về trời, các triều vua nhớ ơn và sắc phong bà là Tây Thiên Quốc Mẫu.

Đền thượng Tây Thiên thờ mẫu Tây Thiên

Hiện nay có hơn 50 điểm di tích được ghi nhận hiện nay đang thờ Quốc Mẫu Tây Thiên, trong đó, đền thượng Tây Thiên là được nhiều con hương sùng kính và đến dâng hương nhất. Bởi đền Thượng đã có từ rất lâu đời. Đền được coi là nơi ở của Quốc Mẫu Tây Thiên và là nơi thờ chính của bà với thần hiệu “Tam Đảo sơn Trụ Quốc Mẫu”.

Đền Thượng được xây dựng trên núi Thạch Bàn, dãy Tam Đảo, thuộc xã Đại Đình, Tam Đảo. Ngôi đền đã được xây dựng lâu đời với lối kiến trúc cổ, mang nhiều nét văn hóa xa xưa. Đền được xếp hạng di tích lịch sử văn hóa cấp quốc gia từ năm 1991. Tuy nhiên, do sự tàn phá của thiên nhiên, đền đã xuống cấp rất nhiều. Do đó, năm 2003, được sự cho phép của các cấp chính quyền, người dân đã tiến hành xây dựng và cải tạo lại khuôn viên chùa.

Các kiến trúc cơ bản của chùa vẫn được giữ nguyên. Tuy nhiên, khu vực Đền và Chùa, trước đây nằm trong một khuôn viên thống nhất thì nay được tách riêng, độc lập. Đền Thượng – nơi thờ Quốc Mẫu Tây Thiên được mở cửa phục vụ khách tham quan vào năm 2009.

Khu vực này được xây dựng gồm các công trình: Đền thượng, Đền Tam Tòa Thánh Mẫu, Đền Cô Chín, Đền Mẫu Hoàng Thiên, nhà Tả, Hữu mạc, …